Od 1 września 2025 roku znaczne ograniczenia w dorabianiu dotkną wielu emerytów oraz rencistów, którzy nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Podstawą tych zmian jest obniżenie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które służy do obliczania limitów dodatkowych dochodów. W rezultacie zmniejszą się kwoty, przy których możliwe jest dorabianie bez ryzyka utraty lub zmniejszenia świadczeń.
Jak przedstawiają się nowe wysokości limitów?
Karol Poznański, rzecznik ZUS, wyjaśnił, że tzw. bezpieczny próg dorabiania zostanie obniżony o 149,50 zł brutto i od września wyniesie 6 124,10 zł brutto. Z kolei wyższy limit, po przekroczeniu którego może dojść do zawieszenia świadczeń, spadnie o 277,70 zł brutto, osiągając poziom 11 373,30 zł brutto.
Co oznaczają te liczby w praktyce? Poniżej przedstawiamy kluczowe informacje:
- Dorabianie do kwoty 6 124,10 zł brutto nie wpłynie na wysokość emerytury ani renty.
- Jeśli dodatkowe przychody przekroczą ten limit, ale nie przekroczą 11 373,30 zł brutto, to świadczenie zostanie proporcjonalnie pomniejszone o sumę nadwyżki ponad próg, ale nie więcej niż:
- 939,61 zł – dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 704,75 zł – dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
- 798,72 zł – dla rent rodzinnych.
- Przekroczenie górnej granicy 11 373,30 zł może skutkować całkowitym zawieszeniem wypłaty świadczeń przez ZUS.
Kogo nowe przepisy nie dotyczą?
Zmiany nie obejmują emerytów, którzy uzyskali powszechny wiek emerytalny, czyli 65 lat dla mężczyzn oraz 60 lat dla kobiet. Osoby te mogą dorabiać bez żadnych limitów, nawet jeśli otrzymują świadczenia – ZUS nie zawiesi ani nie zmniejszy ich wypłat niezależnie od wysokości dodatkowych zarobków.
Wyjątek stanowi sytuacja, gdy emerytura została podniesiona przez ZUS do wysokości minimalnej kwoty – od marca 2025 to 1 878,91 zł brutto. W przypadku przekroczenia przychodów powyżej wartości podwyższenia, świadczenie przysługuje bez tej dopłaty, co może skutkować otrzymaniem emerytury poniżej minimalnej.
Dodatkowo, bez ograniczeń mogą dorabiać osoby pobierające renty uprzywilejowane, takie jak renty inwalidzkie wojenne czy wojskowe, a także renciści rodzinni po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Konsekwencje praktyczne dla emerytów i rencistów
Szczególnie dotkliwie zmiany odczują osoby, które otrzymały wcześniejszą emeryturę lub rentę i jeszcze nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego. Obniżone limity dorabiania sprawią, że wiele osób będzie zmuszonych ograniczyć dodatkową aktywność zarobkową, by nie stracić części lub całości przysługujących świadczeń.
W przypadku przekroczenia nowych progów, emeryci i renciści mogą spodziewać się pomniejszenia wypłat lub – w skrajnych sytuacjach – ich całkowitego wstrzymania przez ZUS.